Rayuwar Matasanmu a Dandalin Facebook (2)

Ban Hakuri

Ina neman ahuwa daga wajen masu karatu saboda rashin kawo musu kashi na biyar na kasidar da muka taso a baya mai take: "Tsarin Gadon Dabi'u da Siffofin Halitta a Kimiyyance (Genetics)".  Hakan ya faru ne saboda shagulgula da suka min yawa cikin makon da ya gabata, bayan masassara da nayi fama da ita na wajen kwanaki tara.  Kuma ganin cewa ba kasida ce da kawai zan farka daga barci in dauki alkalami da biro in kama rubutawa ba, dole sai da bincike, sai na dakatar.  Domin kamar yadda hausawa ne ke cewa, "Zuwa da wuri (kudi) ya fi zuwa da wuri (sammako)".  A mako na sama in Allah ya so za a ga ci gaba.  Amma wannan makon ya wuce sai dai a mini ahuwa.  A yau za mu juya akala zuwa wani bangaren kuma.

Yau za mu ci gaba ne da kasidar da muka fara a cikin watan Afrailu mai take: "Rayuwar Matasanmu a Dandalin Facebook."  Wannan kasida kamar hira ce, wacce ke dauke da fadakarwa, ba wai tonon silili ba, kan irin dabi'unmu (har da ni kaina) wajen ma'amala da bayanai, da jama'a, da kuma yadda muke siffatawa ko bayyana wa duniya rayuwarmu ta hanyar dandalin Facebook.  A kasidar farko mun kawo misalai ne kan haka, dangane da rayuwar matasan kasar Hausa a wannan Dandali.  Da yawa cikin masu karatu sun yaba wancan kasida, amma wasu basu ji dadinta ba.  Na kuma fahimci hakan ta hanyoyi da dama.  To amma, tunda kasidar bata ambaci sunan kowa ba, bata kuma nakalto rubutun kowa ba, babu laifi.  Manufa dai, kamar yadda na sanar a baya, shi ne fadakarwa.  Gyara kayanka, inji 

Malam Bahaushe, bai zama sauke mu raba.

Sai dai sabanin yadda nayi a baya inda na kawo misalai daga yadda matasanmu ke mu'amala a dandalin, a wannan mako zan kawo misalai ne daga kasashen da suka ci gaba a fannin sadarwa da tattalin arzkin kasa.  Mu ga yadda wannan sabuwar hanya ta abota a yanar gizo ke tasiri wajen tilasta wa matasa dai musamman, su kauce hanya, su tafka katobarar da watakila har karshen rayuwarsu ba za su mance da ita ba.  Hausawa na cewa, "Daga na gaba ake ganin zurfin ruwa."

Manyan Katobara a Dandalin Facebook

A cikin wani taro da yayi da matasa, Shugaba Obama na kasar Amurka yace: "Ina son in yi kira ga duk wanda ke wannan wurin (taro) cewa, kowannenku yayi hankali da abin da yake rubutawa a Dandalin Facebook."  Me yasa Shugaba Obama yayi wannan gargadi, a matsayinsa na Shugaban kasa?  Dalilin haka na cikin sirrin dabi'ar dan adam ne, na son sadarwa tsakaninsa da jinsinsa, ko ma wasu jinsin. Sannan dan adam na da saurin mantuwa, musamman dai a wannan zamani mai cike da kayayyaki da hanyoyin sadarwa masu shagaltarwa. Kowa na son a san shi wane ne, ko ita wance ce. Da abin da ya kamata da wanda bai kamata ba, duk Allah Allah yake ya rubuta.  Wannan shi ne abin da ya kai da yawa daga cikin wasu har suka tafka katobara mafi girman gaske a Dandalin Facebook, musamman ta la'akari da muhallin da suke rayuwa a ciki.

A kasar Jamus wata yarinya mai suna Tassa mai shekaru goma shabiyar tayi rajista a Dandalin Facebook.  Saboda shagala da tayi da kuma zakin sadarwa tsakaninta da abokanta, rannan kwatsam sai ta rubuta cewa rana kaza za ta cika shekaru 16 a duniya. Ita har ga Allah ta rubuta ne kawai, ba wai don wasu su zo ba. Bata ma san hakan zai yi wani tasiri ba.  Abin ka da rayuwar turai masu son biki, nan take gidan ya dinke da jama'a, daga masu goge sai masu rike da molo, da garaya na zamani, suna ta rera wakoki, wasu rike da fure, wasu rike da kyaututtuka.  Da ta ga haka, sai wannan yarinya ta fahimci katobarar da ta tafka, nan take ta gudu zuwa gidan Goggonta ta buya. Matasa sun fi dubu a kofar gidan, kowa ya zo ya sha biki. Kwalelenku!

Daga cikin abin da ya kamata matashi ya rika la'akari shi ne, rayuwa kamar madubi ne.  Abin da ka yi a baya, shi zai dada tabbatar da waye kai a rayuwarka ta gaba.  Wannan shi ne sirrin da Ray Lam, wani matashi a garin Vancouver na jihar British Colombia da ke kasar Kanada ya mance.  Ray matashi ne da ya gama jami'a, ya kuma yi ayyuka sosai wajen ganin ci gaban rayuwarsa. Ganin haka tasa yayi tunanin shiga siyasa don kawo sauyi a mazabarsa. Nan take ya kama kamfe, jama'a suka ta zagaye shi: "Sai kayi…sai ka yi…sai ka yi," kamar dai yadda ake wa 'yan siyasarmu a yau.  Ya shahara sosai har abokan hamayyarsa suka fara neman yadda zasu kayar da shi, amma abu ya ci tura.  Sai ta hanyar Dandalin Facebook suka ci nasara.  Yana da shafi inda yake kamfe a dandalin, wanda ke cike da hotunansa na zamanin samartaka.  Daga ciki akwai wadanda ya dauka yana dafe da nonon budurwarsa a gidan rawa ana holewa, da wanda ya dauka mai bayyana al'aurarsa a yayin da wani abokinsa ke dafawa. Nan take suka dauko wadannan hotuna suka ta rabawa, ana mannawa a wurare. Wannan ya rage masa shahara, da cewa ashe dan iska ne, har yana bayyana tsaraicinsa ga duniya.  Wannan bai kamata ya zama shugaba ba.  Wannan ya tilasta masa fita daga jerin 'yan takara, abokan hamayyarsa suka samu nasara a kansa.  Babbar dalili shi ne katobarar da yayi wajen dora hotunansa marasa kyau, masu nuna rayuwarsa ta baya, wanda hakan ya kai shi ya baro.

Duk lalacewarka, muddin ka san nan gaba kana iya neman alfarma a wajen mutum, to kada ka aibanta shi.  Babu wanda ya fi sanin darasin da ke karkashin wannan fadakarwa irin Cameron Reily, daya daga cikin sojojin da ke gadin fadar sarauniyar Ingila a kasar Burtaniya.  Daidai lokacin da ake ta kokarin shirya bukukuwan auren Yarima Williams da amaryarsa mai suna Catherine, kowane soja daga cikin masu gadin yana son a ce yana cikin jerin sunayen masu yin fareti don kayatar da wannan biki.  Cameron Reily ya fara gyatta tufafinsa da dokin hawansa, don samun shiga, sai kawai ya ji an ce an cire sunansa nan take.  Meye dalili?  An shiga shafinsa na Facebook ne sai aka samu inda yayi ta fadin wasu kalamai marasa da'a kan amaryar a baya, da cewa ba kowa ba ce, kuma wa ma ya damu da ita!  Wannan shi ne abin da ya ci shi.  Ashe kowa da ranarsa.

A rayuwa idan za ka yi zancen wasa, to ka san irin wacce za ka yi, kuma a ina za ka yi ta!  In kuwa ba haka ba, to, wani zancen wasan zai kaika ya baro.  Abin da ya faru kenan da wani matashin kasar Burtaniya, kwararren Akanta mai suna Chambers.  Watarana ya sayi tikitin jirgi zuwa birnin Belfast don kai wa budurwarsa ziyara ta kauna.  A ranar tafiya sai aka sanar da shi cewa babu yanayi ingantacce, don haka an jirga tafiyar zuwa wani lokaci.  Sai ya hau kan kwamfutarsa ya shiga shafinsa ya fara rubutu, yana sanar da abokinsa da ke can cewa: "Kai mahaukaci, an daga min tafiyata. Ban ji dadi ba. Ka dan jira, in kuwa ba haka ba, zan tarwatsa Filin Saukar Jirgin Saman Robinhood, da bama-bamai."  Rubuta wannan zance ke da wuya sai jami'an tsaro masu lura da 'yan ta'adda a yanar gizo na kasar Burtaniya suka cafki sakon da ya rubuta a shafinsa. Daga nan aka kamo shi aka gurfanar da shi a gaban Kuliya.  Shi ne mutum na farko da aka fara cajinsa a karkashin wannan doka a kasar Burtaniya.  A karshe dai Alkali ya ci tararsa tsabar kudi Dalar Amurka 1,500, kwatankwacin N229,500 kenan a nairan Najeriya. Bayan haka, an haramta masa shiga wannan Filin Saukan Jirgin Saman Robinhood 

gaba daya, har karshen rayuwarsa.  Wani wargi wuri ya samu!

Idan kana bakin aikinka, ka rika lura da dokokin aiki sosai, kada ka taba bari rayuwarka ta yau da kullum ta shafi aikinka ta hanyar da bai dace ba.  Wannan shi ne abin da wani dan sanda a birnin South Carolina na kasar Amurka ya kasa fahimta, kuma a karshe ya koyi darasi.  Watarana ya fito bakin aiki sai ya bukaci a wanke masa mota, wato motar hukumar 'yan sanda da ke hannunsa kenan. Da ya tashi sai ya nufi inda wasu 'yan mata ke wanke mota daga su sai rigan nono da dan tofi.  Yana tsaye a gefe suna wanke masa mota suna ta kwarkwasa, shi kuma yana jin dadi.  A cikin wannan yanayi suke wanke masa mota ana daukan hotunansu, har da motar, da lambar motar, da kuma tambarin 'yan sanda da ke jiki.  Ana gama haka kawai sai wadanda suka dauki wadannan hotuna kawai suka loda a shafin Facebook.  Nan take hukumar 'yan sanda na kasar Amurka ta ga wadannan hotuna, aka kamo wannan jami'i aka hukunta shi ta hanyar sallamarsa daga aiki baki daya, domin, kamar yadda hukumar tace, wannan ya saba wa ka'idar lura da darajar aikin 'yan sanda.

Daga cikin dadin da masu mulki ke takama da ita galibi, akwai samun damar aikata abin da ransu ke so.  Wannan ne ya ja daya daga cikin 'yan majalisar kasar Amurka mai suna Anthony cikin shekarar da ta gabata, lokacin da ya loda wani hoto mai dauke da shacin al'aurarsa a shafinsa.  Lokacin da majalisa ta ga wannan hoto a shafinsa, nan take aka bukaci yayi bayanin dalilin da yayi wannan danyen aiki, a matsayinsa na dan majalisa da ya kamata ya kare wa jama'a mutuncinsu da nashi?  Bai bayar da wani gamsasshen dalili ba, wannan ya sa aka tilasta masa yin murabus.  Yana kuka, cikin hawaye, yayi jawabin murabus, sanadiyyar sakacin da yayi na watsar da mutumcinsa, da fallasar da ita cikin arahar walakanci.

Daga cikin manyan katobarar har wa yau akwai al'amarin da ya faru ga daya daga cikin manyan daraktocin kamfanin Microsoft mai suna Brayn, da ke birnin Seatle na kasar Amurka.  Yana zaune a gidansa tare da matarsa sai 'yarsa kan kwamfuta a falo tana yin aikin gida, ta tsaga ihu, cewa: "Abba! Me ya same ka ne…?" kafin ta karaso ya tarbe ta.  Ashe wani Dan dandatsa ne daga cikin 'yan ta'addar yanar gizo, watau Hackers, ya shiige shafinsa na Facebook ba tare da izini ba, ya rubuta cewa yana bukatar agajin kudi, domin ga barayi sun kama shi sun yi garkuwa da shi, suna neman kudade masu dimbin yawa a kasar Ingila.  Alhali ga shi a zaune a gida tare da iyalinsa.  Kafin su sanar da 'yan sanda, tuni abokanansa da ke shafin suka ta tura kudade don agaza masa ko za a sako shi, ta hanyar "Western Union Money Transfer," a karkashin sunan da wannan Dan dandatsa ya bayar a shafin.  Daman akwai wani an ajiye wanda ke zuwa bankin kawai yana karban kudaden, kafin daga baya aka gano cewa zamba cikin aminci ne.

Wani bawan Allah mai suna Lowell da ke jihar Massachusetts da ke kasar Amurka ya yi hasara mafi girma a Dandalin Facebook, kafin daga baya ya samu riba biyu.  Yana da mata da suke matukar son juna, amma tunda ta fara ma'amala a Dandalin Facebook daga nan ya rasa kanta da mahangarta.  Kullum tana hira da jama'a, ta kasa samun lokacin maigida; daga abokananta sai kawayenta.  A haka dai daga karshe ya fahimci lallai akwai wanda take alaka da shi, wannan ya haddasa fitina mai girma a tsakaninsu, har a karshe aurensu ya mutu, kowa ya kama gabansa.  Wannan abu ya dugunzuma masa rayuwa matuka.  Don haka ya bude wani shafi mai suna: "FacebookCheating.com" don bayar da labarin abin da ya same shi, da kuma baiwa jama'a da suka shiga hali irin nashi daman labarta nasu labarin.  Wannan shafi dai ya shahara, kuma a halin yanzu har kudaden shiga yake samu ta hanyar shafin, kuma a karshe ya sake haduwa da wata baiwar Allah a Dandalin Facebook da suka shaku, kuma ya aure ta a halin yanzu.  Kun ga ya ci riba biyu kenan.  Amma kuma, mutum nawa suka yi hasara mara misaltuwa?  Babu iyaka.  A mako mai zuwa za mu ci gaba.